زمان سم پاشی درخت

1404/07/05

راهنمای کامل سم پاشی باغ؛ زمان و بهترین سم برای درختان میوه

بهترین زمان سم پاشی درختان میوه اوایل بهار و پیش از بیدار شدن کامل جوانه هاست چون در این مرحله می توان بسیاری از آفات و بیماری های زمستان گذران را از بین برد. همچنین در طول فصل رشد، بسته به نوع درخت مثلاً زردآلو یا سایر درختان هسته دار زمان های مشخصی برای سمپاشی وجود دارد که در تقویم باغداری ذکر می شود. انتخاب درست زمان و شناخت بهترین سم برای درختان میوه، نقش مهمی در حفظ سلامت درخت و افزایش باردهی دارد. در ادامه این مطلب، تقویم و اصول سمپاشی باغ را به صورت کامل بررسی می کنیم.

انواع آفات و بیماری های درختان میوه و راه های پیشگیری

 قبل از سمپاشی درختان میوه، باید با آفات و بیماری های رایج آن ها آشنا شویم. درختان سیب، هلو، زردآلو، گیلاس، آلبالو، انگور و گردو همواره در معرض انواع آفات و بیماری ها هستند که می توانند تا ۳۰ تا ۵۰ درصد محصول را کاهش دهند.

آفات و مشکلات رایج شامل:

• آفات حشره ای:

• شته ها که شیره گیاهی را می مکند

• کرم سیب که میوه را سوراخ می کند و باعث ریزش آن می شود

• پروانه مینوز که برگ ها را تخریب می کند

• بیماری های قارچی:

   

• سفیدک سطحی که روی برگ ها لایه ای سفید ایجاد کرده و فتوسنتز را کاهش می دهد

   

• لکه غربالی که سوراخ هایی روی برگ و میوه ایجاد می کند و کیفیت محصول را پایین می آورد

• کنه ها و بیماری های باکتریایی:

   

• کنه قرمز عنکبوتی که باعث زردی و خشک شدن برگ ها می شود

   

• آتشک سیب که می تواند سلامت کل درخت را به خطر بیندازد

شناخت دقیق این دشمنان، اولین گام برای اجرای سمپاشی مؤثر و انتخاب بهترین زمان و بهترین نوع سم است

اصول مؤثر سمپاشی درختان میوه برای سلامت باغ و افزایش محصول

سم پاشی اصولی درختان میوه نیاز به دانش و رعایت نکات کلیدی دارد. انتخاب درست سم، رعایت ایمنی و توجه به شرایط آب وهوایی، اثر سمپاشی را به حداکثر می رساند و از آسیب به درخت و محصول جلوگیری می کند. برای اجرای یک سم پاشی مؤثر، نکات زیر را رعایت کنید:

• انتخاب سم مناسب: ابتدا نوع آفت یا بیماری را شناسایی کنید. برای آفات حشره ای مانند شته ها یا کرم سیب، از حشره کش های مؤثر و ثبت شده استفاده کنید. برای قارچ ها و بیماری های قارچی مانند سفیدک سطحی یا لکه غربالی، قارچ کش مناسب انتخاب کنید. انتخاب سم نامناسب یا استفاده از دوز کم، نه تنها اثربخشی ندارد بلکه ممکن است مقاومت ایجاد کند.

• مطالعه برچسب سم و رعایت دوز: همیشه دستورالعمل روی برچسب را بخوانید. دوز زیاد سم می تواند باعث سوختگی برگ ها یا آسیب به میوه شود و دوز کم اثرگذاری ندارد. زمان ماندگاری، محدودیت برداشت و فاصله بین سم پاشی ها را رعایت کنید تا محصول سالم و قابل فروش باشد.

• تجهیزات مناسب و کالیبراسیون: از سم پاش های پشتی یا تراکتوری استاندارد استفاده کنید و قبل از شروع کار آن را کالیبره کنید. این کار باعث می شود سم به صورت یکنواخت روی برگ ها و میوه ها پخش شود و هیچ بخشی از درخت بی سم نماند.

• شرایط آب وهوایی: سم پاشی را در هوای آرام و بدون باد شدید انجام دهید تا سم به محل هدف برسد و در محیط پخش نشود. دمای مناسب زیر ۲۷ درجه و عدم پیش بینی باران اهمیت دارد؛ باران پس از سم پاشی می تواند سم را شسته و اثر آن را کاهش دهد.

• ایمنی شخصی: همیشه لباس محافظ، دستکش، ماسک و عینک استفاده کنید تا از تماس مستقیم با سم جلوگیری شود. رعایت ایمنی، هم سلامت شما را حفظ می کند و هم از آلوده شدن محیط جلوگیری می کند.

• اختلاط سموم با مشورت کارشناسان: هیچگاه بدون مشورت، سم ها را با هم مخلوط نکنید؛ زیرا ترکیب اشتباه می تواند اثر سم را کاهش دهد یا سمیت آن را افزایش دهد.

• پیشگیری و نظارت مستمر: سم پاشی مؤثر بر پایه پیشگیری است، نه درمان. هر هفته یا هر دو هفته وضعیت درختان را بررسی کنید تا آفت ها و بیماری ها قبل از گسترش کنترل شوند. ثبت یادداشت از نوع آفات، زمان سم پاشی و نتیجه، به برنامه ریزی بهتر برای سال بعد کمک می کند.

زمان بندی سم پاشی درختان میوه در طول سال: راهنمای فصل به فصل

بهترین زمان برای سم پاشی درختان میوه بسته به فصل و مرحله رشد درخت متفاوت است. برنامه زمان بندی سم پاشی درختان میوه معمولاً به چهار مرحله تقسیم می شود: زمستانه، بهاره، تابستانه و پاییزه. این زمان بندی بر اساس دستورالعمل های جهاد کشاورزی تنظیم شده و برای درختان هسته دار مانند زردآلو، هلو و گیلاس کمی متفاوت است.

سم پاشی زمستانه درختان میوه

سم پاشی زمستانه درختان میوه یکی از مهم ترین مراحل مراقبت از باغ است و معمولاً در اواخر بهمن یا اسفند، پس از گذر سرمای شدید و قبل از تورم جوانه ها انجام می شود. هدف اصلی این مرحله، کنترل آفات زمستان گذران مانند شپشک ها و کنه هاست که می توانند در آغاز فصل رشد به سرعت جمعیت خود را افزایش دهند. استفاده از روغن ولک همراه با حشره کش های ثبت شده مانند اتیون رایج است و این سم پاشی می تواند نیاز به چندین سم پاشی بعدی را کاهش دهد و مصرف سم را به حداقل برساند. رعایت دوز دقیق، پاشش یکنواخت و انتخاب سم مناسب، تأثیرگذاری این مرحله را تضمین می کند و پایه ای قوی برای سلامت درختان در طول سال ایجاد می کند.

سم پاشی بهاره درختان میوه

سم پاشی بهاره درختان میوه معمولاً بعد از ریزش گلبرگ ها و شروع تشکیل میوه های کوچک (اوایل فروردین تا اردیبهشت) انجام می شود. هدف اصلی این مرحله، پیشگیری و کنترل آفات و بیماری هایی مانند شته ها، کرم سیب و سفیدک سطحی است که می توانند رشد اولیه میوه را مختل کنند. اغلب این مرحله شامل دو نوبت سم پاشی است: نوبت اول پس از ریزش کامل گلبرگ ها و نوبت دوم دو هفته بعد برای افزایش اثربخشی. برای درختان هسته دار مانند زردآلو، این زمان بهترین فرصت برای جلوگیری از بیماری های قارچی و تضمین کیفیت محصول سالانه است. انتخاب سم مناسب، رعایت دوز و پاشش یکنواخت، کلید موفقیت در سم پاشی بهاره محسوب می شود.

سم پاشی تابستانه درختان میوه

سم پاشی تابستانه درختان میوه در زمان رشد و رسیدن میوه ها (خرداد تا مرداد) انجام می شود و هدف اصلی، محافظت از محصول در برابر آفات فعال مانند مگس میوه، کنه ها و برخی بیماری های قارچی است. برای درختان هسته دار مانند گیلاس و آلبالو، این مرحله بسیار حیاتی است و سم پاشی در زمان رنگ دهی میوه ها باعث جلوگیری از کرم گیلاس و حفظ کیفیت محصول می شود. در این دوره، استفاده از سم مناسب، رعایت دوز دقیق، پاشش یکنواخت و توجه به شرایط آب وهوایی مانند هوای آرام و دمای مناسب، اهمیت ویژه ای دارد تا سم پاشی مؤثر و ایمن انجام شود.

سم پاشی پاییزه درختان میوه

سم پاشی پاییزه درختان میوه معمولاً پس از برداشت محصول (شهریور تا آبان) انجام می شود و هدف اصلی آن، کنترل بیماری ها و آفات باقیمانده و آماده سازی درخت برای زمستان است. این مرحله به ویژه برای درختان حساس مانند انگور اهمیت دارد و به کاهش جمعیت آفات زمستان گذران و جلوگیری از خسارت در فصل بعد کمک می کند. استفاده از سم مناسب، رعایت دوز دقیق و پاشش کامل برگ ها و شاخه ها، اثرگذاری این مرحله را تضمین می کند و پایه ای قوی برای سلامت درخت در سال آینده ایجاد می نماید. همچنین، اگر قصد  جابجایی درخت  دارید، بهتر است زمان بندی سم پاشی پاییزه و آماده سازی خاک را با برنامه جابجایی هماهنگ کنید تا درخت کمترین استرس را تجربه کند.

 راهنمای انتخاب سموم درختان میوه و کاربردهای آن ها

راهنمای انتخاب سموم درختان میوه و کاربردهای آن ها به باغداران کمک می کند تا با شناخت هر نوع سم، بهترین گزینه را برای کنترل آفات و بیماری ها انتخاب کنند. حشره کش ها برای مقابله با آفات حشره ای مانند شته ها، کرم سیب و شپشک ها کاربرد دارند و نمونه های پرکاربرد آن شامل اتیون و کنفیدور است. قارچ کش ها برای پیشگیری و کنترل بیماری های قارچی مانند سفیدک سطحی یا لکه غربالی استفاده می شوند و سم معروف بردوفیکس یکی از شناخته شده ترین آن هاست. کنه کش ها برای کنترل کنه های قرمز و دیگر کنه های مضر کاربرد دارند. همچنین، روغن ولک برای پوشش کامل شاخه ها و برگ ها و کنترل آفات زمستان گذران در مرحله زمستانه بسیار مؤثر است. انتخاب درست سم، رعایت دوز و زمان مصرف، و استفاده به موقع، باعث افزایش اثرگذاری و سلامت درختان و محصول می شود.

نکات ایمنی و زیست محیطی در سم پاشی 

نکات ایمنی و زیست محیطی در سم پاشی درختان میوه اهمیت ویژه ای دارند و رعایت آن ها هم سلامت باغدار را تضمین می کند و هم از آسیب به محیط زیست جلوگیری می کند. استفاده از لباس ایمنی شامل دستکش، ماسک، عینک و لباس محافظ ضروری است تا تماس مستقیم با سم ها به حداقل برسد. جلوگیری از بادبردگی سم هنگام سم پاشی اهمیت دارد تا سم به باغ های مجاور یا مناطق حساس نرسد. پس از پایان کار، ظروف و تجهیزات سم پاشی باید به دقت شسته و تمیز شوند تا باقیمانده سم محیط را آلوده نکند. همچنین هرگز دوز مصرف سم را خودسرانه تغییر ندهید، زیرا تغییر دوز می تواند اثربخشی سم را کاهش دهد یا سمیت آن را افزایش دهد. رعایت این نکات باعث می شود سم پاشی ایمن، مؤثر و کم خطر برای انسان و محیط زیست انجام شود.

اشتباهات رایج در سم پاشی درختان میوه و راهکارهای جلوگیری از آن ها

• انتخاب سم یا دوز اشتباه: باعث کاهش اثرگذاری یا سوختگی برگ و میوه می شود. راهکار: همیشه دستورالعمل روی برچسب را رعایت کرده و در صورت نیاز با کارشناسان مشورت کنید.

• سم پاشی در شرایط آب وهوایی نامناسب: باد شدید یا باران می تواند سم را از بین ببرد. راهکار: سم پاشی را در هوای آرام و خشک انجام دهید.

• عدم رعایت ایمنی شخصی: تماس مستقیم با سم می تواند سلامت شما را تهدید کند. راهکار: همیشه لباس محافظ، دستکش، ماسک و عینک استفاده کنید.

• عدم نظارت مستمر بر درختان: آفات قبل از کنترل رشد می کنند. راهکار: برنامه ریزی منظم و ثبت یادداشت از سم پاشی ها و وضعیت درختان داشته باشید.

• اختلاط نادرست سموم: ترکیب اشتباه می تواند اثر سم را کاهش دهد یا سمیت آن را افزایش دهد. راهکار: فقط با مشورت کارشناسان سم ها را ترکیب کنید.

سوالات متداول

۱. بهترین زمان سم پاشی درختان میوه چیست؟

معمولاً زمستان (قبل از جوانه زنی) و بهار (پس از ریزش شکوفه) بهترین زمان هاست، اما بسته به درخت متفاوت است.

۲. بهترین سم برای درختان میوه کدام است؟

بستگی به آفت دارد؛ روغن ولک برای زمستان، کنفیدور برای شته.

۳. سم پاشی درختان میوه در زمستان چقدر مهم است؟

بسیار مهم؛ تا ۵۰ درصد آفات را کنترل می کند و مصرف سم بعدی را کاهش می دهد.

۴. آیا سم پاشی پاییزه لازم است؟

برای درختان حساس مانند انگور بله، برای پیشگیری از بیماری های زمستانی.

۵. اشتباه رایج در سم پاشی چیست؟

سم پاشی در باد یا دمای بالا، که اثربخشی را کم می کند.