تغییر آب و هوای محیط، وضعیت خاک، ایجاد فضای سبز و بسیاری دلایل دیگر باعث میشود که به جابجایی درخت نیاز داشته باشید ولی قبل از آن باید بررسی شود درخت مورد نظر، شرایط مناسب برای جابجایی را دارد یا نه؟
ارزیابی جابجایی درخت
جابجایی هر درخت باید به طور کامل مورد ارزیابی قرار گیرد. از آنجایی که جابجایی درختان کاری هزینه بر است، مواردی مانند ارزش گیاه، استانداردهای محیط، مقرون به صرفه بودن هزینه انتقال، تاثیر آن برمحیط و مراحل مختلف باید توسط تیم های متخصص مورد بررسی قرار بگیرد.
ارزیابی میزان موفقیت انتقال
قبل از انتقال باید میزان موفقیت انتقال مورد بررسی قرار گیرد. جابجایی درختان به آنها تنش وارد میکند و ممکن است این جابجایی باعث خشک شدن و یا از بین رفتن ظاهر زیبای درختان شود. عواملی مثل بیماری در درختان مقاومت آنها را در مقابل این تنش پایین میاورد. هر چه سن درخت یا درختچه کمتر باشد احتمال موفقیت این انتقال بالاترمیرود. یک نهال که تازه از نهالستان آمده نسبت به یک درختچه یا درخت شرایط مساعد تری برای رشد و استقرار در محیط جدید دارد و منافع بیشتری به محیط میرساند. درختان برگریز نیز بیشتر از گونه های همیشه بهار(همیشه سبز) و درختانی که ریشه های سطحی دارند بیشتر از درختانی که ریشه عمیق دارند پتانسیل به انتقال موفق را دارند. بعضی از گونه ها سازگاری بیشتری دارند. به طور کلی باید عواملی مانند سلامت درخت، زمان و مکان جابجایی، خاک و روش های انتقال و نگهداری آن مورد بررسی قرار گیرند.
سلامت درخت
یکی از نکات مهم برای جابجایی، اطمینان از سالم بودن درخت میباشد. درخت مناسب جابجایی باید تاج متقارن و منظمی داشته باشد. نسبت تاج درخت به تنه هر چقدر کوچک تر باشد به این معناست که درخت ریشه ی فشرده تر و مقاومت بالاتری در جابجایی دارد. علاوه بر این، سن درخت نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و باقی مانده ی آن تاثیر زیادی بر این انتخاب دارد.
زمان مناسب برای جابجایی
از نظر تئوری همه ی درختان را در هر فصلی میتوان جابجا کرد ولی درعمل، شرایط خاصی را طلب میکند. زمان مناسب برای جابجایی زمانیست که درخت به خواب فرورفته یعنی دقیقا فصل پاییز، زمانی که برگ های درخت ریخته و هنوز جوانه نزده باشد. در پاییز بهتر است جابجایی درختان همیشه سبز (انواع سرو، کاج، سدر، نراد و غیره) زود تر از درختان برگریز انجام شود، حدودا 6 هفته قبل از سرمای زمستان، تا فرصت کافی برای رشد ریشه های جدید داشته باشد. در بعضی از گونه های درختان مانند بید، سپیدار و غان که نرم چوب هستند بهتر است جابجایی در بهار انجام شود.
انتخاب مکان
گونه های مختلف درختان به شرایط زیستی متفاوتی برای رشد نیاز دارند. رطوبت هوا، نوع خاک، نور، حرارت، میزان قرار گیری در معرض باد و تراکم درختان محیط، از عمواملی هستند که برای هر گونه متفاوت است. بهتر است شرایط مبدا و محیطی که به آن انتقال انجام میشود مشابه یکدیگر باشند.
خصوصیات خاک
در طبیعت، ساختار خاک حفظ میشود و آب، ریشه ها و میکرو ارگانیسم ها میتوانند آزادانه در آن حرکت کنند. هنگام انتخاب یک فضای مناسب برای انتقال در محیط های شهری انعطاف پذیری محیط و خاک مناسب برای توزیع آب و حرکت ریشه ها بسیار مهم است.
حفر خاک و انتقال
باید دقت کنید که در فرایند انتقال، ریشه ی درخت یا درختچه ها خشک نشود. به همین منظور دو الی سه روز قبل از جاکنی درخت (جدا کردن درخت از خاک) باید آبیاری بشود. قبل از کندن زمین باید ریشه های پایینی درخت یا درختچه بسته شوند تا در فرایند جابجایی و حمل و نقل آسیب نبینند. قبل از جاکنی درخت حتما جهت جغرافیایی درخت را روی بدنه آن علامت گذاری کنید تا بعد از کاشت، ساقه های درخت یا درختچه دچار آفتاب سوختگی نشوند.
در زمان ریشه کنی درخت، باید تا جای ممکن سیستم ریشه ای درخت دست نخورده و بدون قطع و آسیب باقی بماند. درختان برگ ریز با سن 3 الی 4 سال را میتوان با ریشه های عریان جابجا کرد. درختان مسن تر و درختان همیشه سبز را حتما باید همراه توده ای از خاک در اطراف ریشه جابجا کرد. برای حفظ ریشه از قرار گیری در معرض باد و نور خورشید و حفظ رطوبت آنها باید از تمام توان استفاده کرد. به طور مثال ریشه های بیرون زده را میتوانید با گونی های ضخیم و یا پارچه های پلی استیلن بپوشانید. برای اطمینان از سلامت ریشه ها باید کل توپ ریشه ای را با پارچه کنفی به صورت کامل و پیوسته پوشاند و با طناب یا توری سیمی آن را محکم بست.
اندازه (توپ ریشه ای) و اندازه گودال
اندازه توپ ریشه بستگی به نوع درخت و سن آن دارد اما به طور معمول برای درخت یا درختچه های برگریز باید به ازای هر 3 سانتی متر از قطر تنه، دارای 20 الی 30 سانتی متر عرض و 15 سانتی متر باشد.
به عنوان مثال درختی که دارای تنه ای با قطر 6 سانتی متر باشد، باید توپ ریشه ای با عرض حدود 50 الی 70 سانتی متر و عمق 30 الی 35 سانتی متر داشته باشد.
همچنین میتوانید از رابطه زیر برای محاسبه ی وزن توپ ریشه قبل از جابجایی استفاده کنید:
۰/۰۲۲۶ × (عرض توپ× عمق توپ) = وزن توپ ریشه ای
که اندازه ها بر اساس سانتی متر و وزن بدست آمده بر حسب کیلو گرم میباشد.
برای کاشت مجدد درخت باید اندازه گودال مقصد به گونه ای باشد که توپ ریشه ای بدون برخود با اطراف و راحت در گودال قرار بگیرد. به این منظور برای درختان کوچک تر، عرض گودال باید حداقل 15 سانتی متر از هر طرف بزرگتر از توپ ریشه ای باشد و برای درختان بزرگ تر (قطر بیشتر از یک متر) این فاصله باید حداقل 50 سانتی متر باشد.
نگهداری و حمل درختان
درختان ازجا کنده شده باید در سریع ترین زمان ممکن دوباره کاشته شوند و در این مدت باید از خشک شدن ریشه ها و هر آسیبی به تاج و ریشه درخت جلوگیری کرد. اگر امکان کاشت سریع درخت وجود ندارد باید ریشه ی آن با مالچ و خاک مرطوب پوشانده شود.
شرکت ایران کاملیا با سابقه طولانی و متخصصین در این زمینه آماده ارئه کلیه خدمات اجرا و نگهداری انواع فضای سبز، پرورش و کاشت انواع نهال های مثمر و غیر مثمر، کاشت انواع درختان، جابجایی درخت برای سازندگان یا ویلا داران و عموم علاقمند به فضای سبز، اخذ تاییدیه شهرداری، و طراحی روف گاردن می باشد.